شادی و مشقت کریسمس!

وقتی سخن از عید میلاد مسیح، یا همان کریسمس، به‌میان می‌آید، معمولاً به‌یاد لحظاتی شاد و پرزرق و برق می‌افتیم، به‌یاد چراغانی‌های خیابانها و ویترین فروشگاهها. ایام کریسمس و سال نو برای افرادی که از رفاهی نسبی برخوردارند، روزهای شادی به‌نظر می‌رسد. اما آیا واقعاً نخستین کریسمس، زمان ولادت مسیح، نیز چنین بود. در این مقاله، نگاهی به واقعیت‌هایی خواهیم انداخت که در روایات انجیل‌ها در خصوص این رویداد مهم ذکر شده است.

دختری نوجوان را تجسم کنید که در عقد جوانی به‌نام یوسف بود. این دختر در شهرکی به نام ناصره زندگی می‌کرد که از قضا، شهرت خوبی هم نداشت. روزی جبرائیل، فرشتۀ مقرب خدا، بر او ظاهر شد و خبر حیرت‌انگیزی به او داد. فرشته به او گفت: "ای مریم، مترس! لطف بسیار خدا شامل حال تو شده است. اینک آبستن شده، پسری خواهی زایید که بايد نامش را عيسی بگذاری". مریم از فرشته پرسید که چگونه چنین چیزی ممکن است، زیرا هرگز با مردی نبوده است. جبرائیل او را مطمئن ساخت که او به‌واسطۀ قدرت روح‌القدس آبستن خواهد شد. در اینجا، مریم با تسلیم به ارادۀ خدا و با فروتنی گفت: "کنیز خداوندم. آنچه دربارۀ من گفتی، بشود." (بر اساس انجیل لوقا ۱:‏۲۶-‏۳۸). مریم سرودی زیبا با الهام از روح‌القدس سرایید و در قسمتی از آن گفت: "زین پس، همۀ نسلها خجسته‌ام خواهند خواند، زیرا آن قادر که نامش قدوس است، کارهای عظیم برایم کرده است." (انجیل لوقا ۱: ‏۴۸-‏۴۹). و به‌راستی نیز که چنین است. همۀ مردمان در طول تاریخ، مریم را خجسته خوانده‌اند، به‌خاطر افتخاری که نصیب او شد. او به ارادۀ خدا تسلیم شد و گفت که کنیز خداوند است.

اما این افتخار و شادی همراه بود با مشقت‌های فراوان. اطاعت از خدا و تسلیم شدن به ارادۀ او، برای مریم به بهایی گران تمام شد. او چگونه می‌توانست به خانواده و خویشان و همسایگان خود ثابت کند که این آبستنی از روح‌القدس است و او پاکدامنی خود را حفظ کرده است؟ چه کسی حرف او را باور می‌کرد؟ مریم احتمالاً دچار تنش درونی شده بود، اما مصمم بود از ارادۀ خدا اطاعت کند. وقتی یوسف، نامزد عقدی مریم، از ماجرا باخبر شد، دچار تردید گردید و تصمیم داشت عقد خود را با مریم برهم بزند. او نیز سخن مریم را باور نکرد. این چه رنجی برای مریم به‌همراه داشت! اما یوسف به حکم فرشتۀ خداوند که در خواب بر او ظاهر شد، دانست که این بارداری از روح‌القدس است و مریم را به زنی گرفت و در پناه خود قرار داد.

فکر می‌کنید مریم و یوسف چه احساسی داشتند؟ آیا برای مریم، اطاعت از خدا و تسلیم شدن به ارادۀ او آسان بود؟ آیا نمی‌بایست ننگی را که ممکن بود در جامعه بر او گذاشته شود، بپذیرد؟ باید بدانیم که انجام ارادۀ خدا و تسلیم شدن به ارادۀ او مشقت به‌همراه دارد.

وقتی ماهها از بارداری مریم گذشت، او و یوسف می‌بایست برای شرکت در سرشماری رومی‌ها، به شهر آبا و اجدادی خود بروند. به همین منظور، با اینکه مریم احتمالاً در روزهای آخر بارداری‌اش بود، رنج سفر را بر خود هموار کرد و به‌همراه یوسف به شهر بیت‌لحم رهسپار شد. در آنجا وقت زایمان مریم فرارسید. اما جایی در شهر نیافتند، و ناگزیر فرزند خود را در آخوری به دنیا آوردند، دور از خانواده و خویشان و یاران خود. نخستین کریسمس همراه با مشقت بود! انجام ارادۀ خدا گرچه شادی روحانی به‌همراه دارد، اما خالی از مشقت و سختی نیست. اما این رنج و سختی در آسمان پاداشی عظیم به‌ارمغان خواهد آورد.

بعد از تمام این مشقات، مدتی پس از ولادت عیسی، فرشتۀ خداوند در خواب به یوسف گفت که به مصر بگریزد، زیرا پادشاه ظالم وقت که از ظهور پادشاهی آسمانی آگاه شده بود، قصد قتل او را داشت. بدین‌سان، یوسف و مریم در سرزمینی غریب، آواره شدند. چه مشقتی! انجام ارادۀ خدا با مشقت همراه است، اما پاداشی ابدی به‌همراه می‌آورد.

نخستین کریسمس، برخلاف آنچه در روزگار ما جشنی شاد و پرزرق و برق است، برای یوسف و مریم آکنده از سختی و مشقت بود. انجام ارادۀ خدا برای ایشان آسان نبود، برای ما نیز نخواهد بود. از یاد نبریم که همین مریم که با چنین سختی‌ای، نجات‌دهندۀ بشریت را به‌دنيا آورد، در آخر می‌بایست شاهد مرگ جگرگوشۀ خود، به فجیع‌ترین شکل می‌بود. اما سرانجام، وقتی عیسی در روز سوم پس از مرگش، زنده شد و از مردگان برخاست، اشک غم از چشمهای او زدوده شد و دانست که رنج و مشقتش چه ثمر جاویدانی برای بشریت به‌ارمغان آورده است.

دوستان عزیز، این نکات می‌توانند پیام مناسبی برای کریسمس امسال برای ما باشند. آیا ما حاضریم مانند مریم بگوییم: "کنیز خداوندم! غلام خداوندم! آنچه دربارۀ من گفتی، بشود!". آیا حاضریم برای انجام ارادۀ خدا رنج و مشقت را بر خود هموار سازیم؟ در کتاب مکاشفه، مسیح پیامی به یکی از کلیساها داد و به آن فرمود: "از رنجی که خواهی کشید، مترس. باخبر باش که ابلیس برخی از شما را به زندان خواهد افکند تا آزموده شوید و ده روز آزار خواهید دید. لیکن تا پای جان وفادار بمان که من تاج حیات را به تو خواهم بخشید." (کتاب مکاشفه ۲: ۱۰).

به این نکته باید خوب توجه کنیم که زندگی مسیحی با سختی همراه است. پولس رسول می‌فرماید: "براستی، همۀ کسانی که بخواهند در مسیحْ عیسی با دینداری زیست کنند، آزار خواهند دید؛" (رسالۀ دوم تیموتائوس ۳: ‏۱۲). اما می‌دانیم که خودِ مسیح در این سختیها و آزارها با ما است. او در شب آخر، به شاگردانش فرمود: "اینها را به شما گفتم تا در من آرامش داشته باشید. در دنیا برای شما زحمت خواهد بود؛ امّا دلْ قوی دارید، زیرا من بر دنیا غالب آمده‌ام." (انجیل یوحنا ۱۶: ‏۳۳). ایمانداران به مسیح، سختی خواهند دید، اما می‌دانند که مسیح هرگز ایشان را تنها نخواهد گذاشت. او پس از زنده شدنش، به شاگردان خود چنین وعده داد: "اینک من هر روزه تا انقضای عالم همراه شما می‌باشم!" (انجیل متی ۲۸: ۲۰).

ایمانداران واقعی که به قول پولس رسول، "بخواهند با دینداری زیست کنند"، در این دنیا الزاماً زندگی راحتی نخواهند داشت. بعضی از ایمانداران واقعی به‌خاطر دینداری خود و خدمت به مسیح، دچار آزار و شکنجه می‌شوند. در همین روزگار ما، در بسیاری از کشورها، مسیحیان واقعی که تولد تازه یافته‌اند، مورد پیگرد و آزار هستند. در کشورهای دیگر که آزادی وجود دارد، مسیحیان از سوی تمایلات نفسانی خود تحت آزار هستند. ایمانداری که می‌خواهد "با دینداری زیست کند"، دائماً در معرض بمباران وسوسه‌های مختلف قرار دارند. رسانه‌های گروهی به‌طور دائمی ما را به‌سوی گناه سوق می‌دهند. فشار اطرافیان و همکاران و تمسخر آنان، سبب می‌شود که ایماندار واقعی در معرض وسوسۀ پنهان کردن ایمان خود قرار گیرد و بکوشد همرنگ جماعت شود. زندگی مسیحی دشوار و همراه با مشقات مختلف می‌باشد.

مسیح فرمود: "خوشا‌به‌حال آنان که در راه پارسایی آزار می‌بینند، زیرا پادشاهی آسمان از آنِ ایشان است. خوشا‌به‌حال شما، آنگاه که مردم به‌خاطر من، شما را دشنام دهند و آزار رسانند و هر سخن بدی به‌دروغ علیه‌تان بگویند. خوش باشید و شادی کنید زیرا پاداشتان در آسمان عظیم است. چرا که همین گونه پیامبرانی را که پیش از شما بودند، آزار رسانیدند." (انجیل متی ۵: ‏۱۰-‏۱۲). زندگی مسیحی سخت اما آمیخته به شادی است، شادی نه به سبک و سیاق دنیا، بلکه شادی از اینکه پاداشی عظیم در آسمان در انتظار ما است. انجام ارادۀ خدا زحمت به‌همراه دارد، همانطور که برای یوسف و مریم، در نخستین کریسمس به‌همراه داشت.

زمانی که پولس رسول و برنابا در شهرهای آسیای صغیر، یعنی همان ترکیۀ امروزی، بشارت دادند و عدۀ بسیاری ایمان آوردند، در راه بازگشت، به آن شهرها مراجعت نموده "شاگردان را تقویت کرده، آنان را به پایداری در ایمان تشویق کردند و پند دادند که باید با تحمل سختیهای بسیار به پادشاهی خدا راه یابیم." (کتاب اعمال ۱۴: ‏۲۲). راه گریزی از مشکلات وجود ندارد، مگر آنکه نخواهیم ارادۀ خدا را انجام دهیم و به پادشاهی خدا راه پیدا کنیم.

بعضی از واعظان و معلمین مسیحی در غرب، تعلیمی برخلاف این می‌دهند. ایشان برای آنکه مسیحیت را برای عامۀ مردم خوشایند سازند، وعده می‌دهند که چنانچه به مسیح ایمان بیاورند، از رفاه و برکات دنیایی و موفقیت و کامیابی دائمی برخوردار خواهند شد. ایشان وعده می‌دهند که ایمانداران دچار هیچ‌گونه بیماری نخواهند شد و چيزهايی از اين قبيل. ایشان وعده‌هایی می‌دهند که کتاب‌مقدس نداده است. به همین دلیل، وقتی ایمانداری که پیرو تعالیم ایشان است، دچار شکست در کار یا فقر یا بیماری می‌شود، آن را نتیجۀ بی‌ایمانی خود تلقی می‌کند یا می‌پندارد که گناهی در زندگی‌اش وجود دارد. کتاب‌مقدس چنین وعده‌هایی نداده است، بلکه برعکس، مسیح فرمود: "خوشا‌به‌حال شما که فقیرید، زیرا پادشاهی خدا از آن شماست. خوشا‌به‌حال شما که اکنون گرسنه‌اید، زیرا سیر خواهید شد. خوشا‌به‌حال شما که اکنون گریانید، زیرا خواهید خندید." (انجیل لوقا ۶: ‏۲۰-‏۲۱). برای مثال، کسی که صاحب تجارتی است، اگر بخواهد طبق اصول کلام خدا رفتار کند، در معاملات خود کلاهبرداری یا تقلب نمی‌کند و از روی طمع، گرانفروشی نمی‌نماید. چنین شخصی طبعاً یک‌شبه میلیونر نمی‌شود. زندگی مسیحی همراه است با مشقات. باز تکرار می‌کنیم که "براستی، همۀ کسانی که بخواهند در مسیحْ عیسی با دینداری زیست کنند، آزار خواهند دید"، آزار از حکومت‌ها و آزار از سوی تمایلات نفسانی.

پطرس رسول این شادی و مشقت در زندگی مسیحی را بسیار زیبا توصیف کرده، می‌فرماید: "و شما نیز به قدرت خدا و به‌واسطۀ ایمان، محفوظ هستید برای نجاتی که از هم‌اکنون آماده شده است تا در زمان آخر به‌ظهور رسد؛ و در این بسیار شادمانید، هر‌چند اکنون کوتاه‌زمانی بنا به ضرورت در آزمایشهای گوناگون غمگین شده‌اید،" (رسالۀ اول پطرس ۱: ‏۵-‏۶). شادی شخص ایماندار، همانطور که در این آیات ذکر شده، به‌خاطر نجاتی است که در زمان آخر به‌ظهور خواهد رسید، اما در حال حاضر، دچار آزمایشهایی می‌شویم که ما را غمگین می‌سازند. بله، انجام ارادۀ خدا آمیزه‌ای از شادی و مشقات است. پطرس رسول کمی بعد، باز در این زمینه می‌فرماید: "ای عزیزان، از این آتشی که برای آزمودن شما در میانتان برپاست، در شگفت مباشید، که گویی چیزی غریب بر شما گذشته است. بلکه شاد باشید از اینکه در رنجهای مسیح سهیم می‌شوید، تا به‌هنگام ظهور جلال او به‌غایت شادمان گردید. اگر به‌خاطر نام مسیح شما را ناسزا گویند، خوشا به حالتان، زیرا روح جلال که روح خداست بر شما آرام می‌گیرد." (همان رساله ۴: ‏۱۲-‏۱۴).

نخستین کریسمس همراه بود با شادی و مشقت برای یوسف و مریم. انجام ارادۀ خدا برای آنان آسان نبود. برای ما نیز انجام ارادۀ خدا همراه با شادی و مشقت خواهد بود، شادی به‌خاطر پاداشی که در آسمان در انتظار ما است، و مشقت به‌خاطر آزارهایی که از محیط خود و نیز از سوی تمایلات نفسانی بر ما واقع می‌شوند. اگر خواهان آنیم که وارد پادشاهی خدا شویم، باید شهامت به‌خرج دهیم و حاضر باشیم به گفتۀ پطرس رسول، در رنجهای مسیح سهیم شویم. در این روزهای مبارک میلاد مسیح، شما را تشویق می‌کنیم که به همین نیت و مقصود مجهز شوید و مانند یوسف و مریم، در پی انجام ارادۀ خدا باشید و هر زحمت و مشقتی را به‌خاطر شادی‌ای که در آسمان برای ما محفوظ است، به جان بخرید. آمین.